پس از آسمانی‌شدن شهید قاسم سلیمانی و همزمان با تشییع باشکوه پیکر وی در ایران، خیابان‌ها و مکان‌های زیادی به نام ایشان نام‌گذاری شد.

همگام با این رویداد، به پیروی از اصول «آنچه روی زمین است را وارد نقشه کنید» و اصل «اثبات‌پذیری»، کاربران نیز کار ثبت یا روزآمدسازی نام مکان‌ها در اوپن‌استریت‌مپ را آغاز کردند.

این موضوع به یادم آورد که در اوپن‌استریت‌مپ برای مشخص کردن علت نام‌گذاری، برچسب name:etymology=* را داریم!

بنابراین تصمیم گرفتم این برچسب را به معابر و مکان‌های نامیده به نام ایشان اضافه کنم.

خب ابتدا باید عارضه‌هایی را که به تازگی این نام‌گذاری برای آن‌ها انجام شده پیدا کنم.

برای این کار با کمک Query Wizard پرس‌وجوی مناسبی برای یافتن این عارضه‌ها نوشتم. شاید جالب باشد که مراحل نوشتن آن را با شما در میان بگذارم:

۱- چون خیلی از نام‌گذاری‌ها در ایران بر اساس نام خانوادگی است باید همهٔ عارضه‌هایی که به نحوی در نام آن‌ها کلمهٔ «سلیمانی» وجود دارد را پیدا کنم:

name ~ "سلیمانی"

۲- با توجه به تازگی نام‌گذاری‌ها، با یک محدودیت زمانی می‌توانم بسیاری از نتایج نامربوط را که در نامشان سلیمانی دارند حذف کنم:

name ~ "سلیمانی" and newer:"2020-01-05T00:01:01"

۳- چون با عارضه‌های داخل ایران کار دارم باید پرس‌وجو را به مرزهای ایران محدود کنم:

name ~ "سلیمانی" and newer:"2020-01-05T00:01:01" in Iran

این عبارت مرا به Query موردنظرم می‌رساند. خب با استفاده از این، عارضه‌ها را در JOSM دانلود کردم (اگر از ویرایشگر JOSM استفاده نمی‌کنید، می‌توانید این کار را با سایت overpass-turbo.eu تجربه نمایید). سپس یکی یکی برچسب لازم را به هر کدام افزودم. یکی یکی انجام دادن برای این بود تا در دام‌های ویرایش خودکار نیفتم. به عنوان مثال یکی از نتایجی که پرس‌وجو پیدا می‌کند، «اسفندیار سلیمانی» است و اگر این کار را یکباره و بدون بررسی انجام می‌دادم برچسب اشتباهی به یک خیابان داده بودم.

در این بین اصلاح‌های کوچکی هم در نام‌گذاری انجام دادم. بخصوص در مواردی که عارضه نامش عوض شده بود و نام پیشین پاک شده بود، نام پیشین را در برچسب مناسب اضافه کردم؛ مثل این تقاطع.

اما برگردم به موضوع اصلی که اضافه کردن برچسب «علت نام‌گذاری» است.

می‌خواهم برچسب name:etymology=قاسم سلیمانی را به خیابان‌ها و مکان‌ها بدهم. یک ایرادی که به این برچسب می‌توانیم بگیریم این است که هیچ بعید نیست دو معبر به نام «قاسم سلیمانی» داشته باشیم که یکی به‌خاطر سردار نام‌گذاری شده باشد و دیگری به‌خاطر یک «قاسم سلیمانی» دیگر. پس اگر راهی باشد که بتوان «قاسم سلیمانی‌ها» را از هم تفکیک کرد خیلی بهتر است. خوشبختانه برای این مورد راه‌حل مناسبی وجود دارد: کافی است برچسب name:etymology:wikidata=* را به کار ببریم.

مقدار این برچسب منحصربه‌فرد است. زیرا یکی از شناسه‌های ویکی‌داده است و هر شناسه در ویکی‌داده یکتاست. اما این شناسه را از کجا پیدا کنیم؟ متناظر با هر مقالهٔ ویکی‌پدیا یک آیتم ویکی‌داده وجود دارد که اطلاعاتی از موضوع مقاله به‌صورت طبقه‌بندی‌شده در آن آیتم ثبت می‌شود. به مقالهٔ مربوط به سردار سلیمانی در ویکی‌پدیا که بروید پیوندی به آیتم ویکی‌داده در نوار کنار صفحه پیدا می‌کنید. پیوند را باز کنید. جلوی عنوان صفحه شناسهٔ این آیتم را می‌بینید که با حرف Q شروع می‌شود.

و آن را در برچسب name:etymology:wikidata=Q892014 وارد می‌نماییم.

حالا دیگر به راحتی قابل تشخیص است که این عارضه به نام سردار قاسم سلیمانی نامیده شده است!

می‌توانیم برچسب name:etymology:wikipedia=fa:قاسم سلیمانی را هم اضافه کنیم. خودم معمولاً به برچسب ویکی‌داده اکتفا می‌کنم و آن یکی را ثبت نمی‌کنم.

نکات

۱- در بین عارضه‌هایی که نام‌گذاری شده عارضه‌هایی هست که در ویکی‌پدیا/ویکی‌داده صفحهٔ مخصوص به خود دارند. مثلاً پایانهٔ مرزی شهید سلیمانی مهران؛ در OSM − در ویکی‌داده.

در مورد مرز شهید سلیمانی مهران، به‌جای اینکه مثل خیابان‌ها برچسب name:etymology:wikidata=Q892014 بدهیم، یک راه پیشرفته‌تر هم داریم. و آن اینکه صفحهٔ آیتم ویکی‌داده مربوط به پایانهٔ مرزی را باز کنیم و جزئیات علت نام‌گذاری را آنجا وارد کنیم:

و دیگر نیازی نیست برچسب name:etymology=* یا name:etymology:wikidata=* را به محدودهٔ پایانه بدهیم. فقط یک پیوند به ویکی‌دادهٔ پایانهٔ مرزی برقرار می‌کنیم؛ یعنی برچسب wikidata=Q67892970 را می‌دهیم.

۲- برچسب‌های wikidata=* یا wikipedia=* به عارضه‌هایی داده می‌شود که صفحه‌ای در ویکی‌داده یا ویکی‌پدیا داشته باشند. اما بیشتر خیابان‌هایی که به نام سردار هستند، صفحهٔ مخصوص ندارند و راهکار بالا برای آن‌ها جواب نمی‌دهد و به همین خاطر برچسب name:etymology:wikidata=*‍ را به کار بردیم.

۳- گاهی صفحهٔ ویکی‌داده برای موضوعی وجود دارد اما مقاله‌ای در ویکی‌پیدا متناظر با آن وجود ندارد مثل پایانهٔ مرزی شهید سلیمانی مهران که صفحهٔ ویکی‌پدیا ندارد و فقط در صفحهٔ شهر مهران به آن اشاره شده است. بنابراین اگر موضوعی را در ویکی‌پدیا نیافتید، در ویکی‌داده نیز جست‌وجو کنید!

۴- پیش از مشخص کردن وجه تسمیهٔ عارضه‌ها، منابع معتبر را بررسی نمایید تا در دام تشابه اسمی نیفتید!

چقدر پیش رفته؟

در تصویر پیشرفت کار را تا ۱۷ فروردین ۱۳۹۹ می‌بینید. برای مشاهدهٔ آخرین وضعیت، این پرس‌وجو را اجرا کنید. (روی دکمهٔ Run بزنید.)