OpenStreetMap

پس از آسمانی‌شدن سپهبد شهید قاسم سلیمانی و همزمان با تشییع باشکوه پیکر وی در ایران، نام‌گذاری خیابان‌ها و مکان‌های زیادی به نام ایشان آغاز شد.

همگام با این رویداد، به پیروی از اصول «آنچه روی زمین است را وارد نقشه کنید» و اصل «اثبات‌پذیری»، کاربران نیز کار ثبت/به‌روزآوری نام مکان‌ها در اوپن‌استریت‌مپ را آغاز کردند.

این موضوع به یادم آورد که در اوپن‌استریت‌مپ برای مشخص کردن علت نام‌گذاری تگ داریم!

name:etymology=*

بنابراین تصمیم گرفتم این تگ را به معابر و مکان‌های نامیده به نام ایشان اضافه کنم.

خب ابتدا باید عارضه‌هایی را که به تازگی این نام‌گذاری برای آن‌ها انجام شده پیدا کنم.

برای این کار با کمک Query Wizard پرس‌وجوی مناسبی برای یافتن این عارضه‌ها نوشتم. شاید جالب باشد که مراحل نوشتن آن را با شما در میان بگذارم:

۱- چون خیلی از نام‌گذاری‌ها در ایران بر اساس نام خانوادگی است باید همهٔ عارضه‌هایی که به نحوی در نام آن‌ها کلمهٔ «سلیمانی» وجود دارد را پیدا کنم:

name ~ "سلیمانی"

۲- با توجه به تازگی نام‌گذاری‌ها، با یک محدودیت زمانی می‌توانم بسیاری از نتایج نامربوط را که در نامشان سلیمانی دارند حذف کنم:

name ~ "سلیمانی" and newer:"2020-01-05T00:01:01"

۳- چون با عارضه‌های داخل ایران کار دارم باید پرس‌وجو را به مرزهای ایران محدود کنم.

name ~ "سلیمانی" and newer:"2020-01-05T00:01:01" in Iran

این عبارت مرا به Query موردنظرم می‌رساند. خب با استفاده از این، عارضه‌ها را در JOSM دانلود کردم (اگر از ویرایشگر JOSM استفاده نمی‌کنید، می‌توانید این کار را با سایت overpass-turbo.eu تجربه نمایید). سپس یکی یکی تگ لازم را به هر کدام افزودم. یکی یکی انجام دادن برای این بود تا در دام‌های ویرایش خودکار نیفتم. به عنوان مثال یکی از نتایجی که پرس‌وجو پیدا می‌کند، «اسفندیار سلیمانی» است و اگر این کار را یکباره و بدون بررسی انجام می‌دادم تگ اشتباهی به یک خیابان داده بودم.

در این بین اصلاح‌های کوچکی هم در نام‌گذاری انجام دادم. بخصوص در مواردی که عارضه نامش عوض شده بود و نام پیشین پاک شده بود، نام پیشین را در تگ مناسب اضافه کردم.

اما برگردم به موضوع اصلی که اضافه کردن تگ «علت نام‌گذاری» است.

می‌خواهم تگ name:etymology=قاسم سلیمانی را به خیابان‌ها و مکان‌ها بدهم. یک ایرادی که به این تگ می‌توانیم بگیریم این است که هیچ بعید نیست دو معبر به نام «قاسم سلیمانی» داشته باشیم که یکی به‌خاطر سردار نام‌گذاری شده باشد و دیگری به‌خاطر یک «قاسم سلیمانی» دیگر. پس اگر راهی باشد که بتوان «قاسم سلیمانی‌ها» را از هم تفکیک کرد خیلی بهتر است. خوشبختانه برای این مورد راه‌حل وجود دارد! کافی است از تگ name:etymology:wikidata=* استفاده کنیم.

مقدار این تگ منحصربه‌فرد است. زیرا یکی از شناسه‌های ویکی‌داده است. اگر برای‌تان سوال شده که ویکی‌داده چیست، باید بگویم که متناظر با هر مقالهٔ ویکی‌پدیا یک آیتم ویکی‌داده وجود دارد که اطلاعاتی از موضوع مقاله به‌صورت طبقه‌بندی‌شده در آن آیتم ثبت می‌شود. به مقالهٔ مربوط به سردار سلیمانی در ویکی‌پدیا که برویم از آنجا شناسهٔ ویکی‌داده را پیدا می‌کنیم:

و آن را در تگ name:etymology:wikidata=Q892014 وارد می‌نماییم.

حالا دیگر همهٔ معابری که به نام سردار سلیمانی نامیده شده‌اند به راحتی قابل تشخیص هستند!

می‌توانیم تگ name:etymology:wikipedia=fa:قاسم سلیمانی را هم اضافه کنیم. البته با وجود تگ ویکی‌داده، خیلی ضروری نیست.

در بین عارضه‌هایی که نام‌گذاری شده عارضه‌هایی هست که مخصوص آن‌ها در ویکی‌پدیا مقاله وجود دارد. مثلاً فرودگاه اهواز؛ در OSM − در ویکی‌پدیا.

در مورد فرودگاه اهواز، به‌جای اینکه مثل خیابان‌ها تگ name:etymology:wikidata=Q892014 بدهیم، یک راه پیشرفته‌تر هم داریم. آن راه این است که آیتم ویکی‌دادهٔ مربوط به مقاله فرودگاه اهواز را بیاوریم (با استفاده از پیوندی که در ستون کنار ویکی‌پدیاست) و جزئیات علت نام‌گذاری را آنجا وارد کنیم:

و دیگر نیازی نیست تگ name:etymology=* یا name:etymology:wikidata=* را به فرودگاه اهواز بدهیم. فقط یک پیوند به ویکی‌دادهٔ فرودگاه اهواز برقرار می‌کنیم؛ یعنی تگ wikidata=Q622296 را می‌دهیم.

نکته: توجه کنید که تگ‌های wikidata=* یا wikipedia=* به عارضه‌هایی داده می‌شود که خودشان در ویکی‌پدیا مقاله داشته باشند. اما بیشتر خیابان‌هایی که به نام سردار هستند، مقاله مخصوص به خود ندارند و راهکار بالا برای آن‌ها جواب نمی‌دهد و به همین خاطر تگ name:etymology:wikidata=*‍ را به کار بردیم.

چقدر پیش رفته؟

در تصویر پیشرفت کار را تا ۱۷ فروردین ۱۳۹۹ می‌بینید. برای اینکه آخرین وضعیت پیشرفت کار را ببینید، این پرس‌وجو را اجرا کنید. (روی دکمهٔ Run بزنید.)

شما هم می‌توانید در شهر خودتان این کار را انجام دهید تا سرعت کار بیشتر شود.