JOSM to program w do edycji map na OSM napisany w Javie. OSM to skrócona nazwa projektu mapowego openstreetmap, który tworzy około 2 mln wolontariuszy.Projekt obejmuje cały świat.OSM to też nazwa bazy danych, która przechowuje pozycję geograficzną każdego punktu jaki wrysujemy ma mapie.Baza jest jedna ale w oparciu o nią powstają setki map o dowolnej kolorystyce i dowolnej tematyce.Np różnią się mapy dla nawigacji aut od map dla rowerzystów czy map zabytków.Dane w bazie są na wolnej licencji i każdy może jeśli ma pewną wiedzę informatyczną, wygenerować sobie mapę jaka mu się wymarzy.Pozostali mogą wybierać z wielu map już wygenerowanych, z których kilka rodzai (stylów) jest na stronie www.osm.org

Osoba chcąca zacząć rysowanie mapy ma do dyspozycji na stronie osm.org dwa programy do edycji map uruchamiane w przeglądarce www podczas oglądania tej strony. Jest to Potlach i obecnie mocno rozwijany ID. Są to proste edytory, toteż zaczynający powinien drogą prób i błędów szybko nauczyć się rysowania podstawowych obiektów na mapie. Jednak po kilku tygodniach mapowicz orientuje się, że te edytory mają ograniczony zestaw tagów, (bo są dla początkujących) oraz, że rysowanie w nich jest niedokładne co prowadzi często do tego, że np. dwie drogi, które mają być ze sobą połączone często nie są, co widać dopiero po powiększeniu do największego zooma. Nie umożliwiają one np.szybkiego rysowania długich dróg. Skomplikowane są operacje na już wrysownych drogach jak dzielenie ich na mniejsze części czy rozłącznie kilku dróg niewłaściwie łączących się na skrzyżowaniu itd. Osoby, które po np. 2 miesiącach zaczynają edytować za pomocą JOSMA widzą, że można w nim rysować kilkakrotnie szybciej oraz precyzyjniej, co daje satysfakcję z szybkich postępów w rysowaniu mapy.Zatem nie należy zbytnio odkładać przejścia na edytowanie w JOSM. Choć JOSM ma bardzo rozbudowany interfejs i przez to wydaje się skomplikowany, to jednak początkujący mogą używać w nim tylko podstawowych funkcji a resztę poznawać stopniowo. Zatem potrzebny jest tutorial prowadzący przez pierwsze kroki aby przełamać “opory psychiczne” przed kombajnem. Metoda ćwiczeń czyli ścisłego wykonywania operacji metodą krok po kroku, da ten efekt że zawsze można w przypadku pomyłki cofnąć się i wykonać operacje ściśle według zaproponowanej kolejności. JOSM jest programem spolszczonym, a tylko zestawy tagów są w języku angielskim. Są one zestawione w grupach na rozwijanych listach, zatem nie trzeba znać ich pisowni a tylko wybrać dwa tagi z listy. Na mapie rysujemy realne obiekty na 3 sposoby. Za pomocą punktu, linii, lub zamkniętej linii czyli obszaru.Usłyszysz jeszcze o relacjach ale to nie dotyczy początkujących. Punkt to przykładowo: drzewo, sklep, budka telefoniczna, latarnia itd Linia to kreska, która powstaje w wyniku postawienie rzędem kilku punktów np. w celu narysowania drogi czy rzeki Obszar to linia o zamkniętym obwodzie gdzie początek łączy się z końcem czyli np staw , park, czy prostokąt będący obrysem budynku. Spotykane na OSM określenia oznaczają:

node - punkt

way – linia (też droga)

Zatem rysujemy node , way lub zamkniętą way.

Rysujemy na zdjęciu lotniczym lub satelitarnym (tzw. podkładzie, WMS-ie) Gdy narysujemy obiekt przykładowo prostokąt, to musimy mapie powiedzieć czym on jest np. czy to budynek czy też basen, aby był narysowany odpowiednim kolorem na mapie. Do tego służy opis obiektu czyli tagi. Każdy obiekt może mieć jedną parę tagów (lub więcej jeśli chcemy go dokładniej opisać). Musi mieć co najmniej jedną parę tagów, bo inaczej nie ukaże się na mapie mimo, że został narysowany. Jeśli prostokąt jest budynkiem to opisujemy go parą tagów building=yes Ta para składa się zwykle z dwóch słów . Pierwsze to key (po polsku klucz), a drugie to value (po polsku wartość). Podczas rysowania wyskoczy nam okienko (formularz) gdzie w jednym polu wpisujemy klucz (building) a w drugim wartość (yes). Znaku równości nigdzie nie wpisujemy,służy on tylko do prezentacji pary tagów w tekstach takich jak np. ten tutorial. W formularzach możemy tagi wpisać ręcznie, a kto słabo zna języki może je wybrać z rozwijanej listy. Przykładowe pary tagów:

Budynek building=yes

Drzewo natural=tree

Droga highway=road

Szkoła amenity=schol

Nie ma nic prostszego jak narysować np. protokąt i dodać dwa słowa (tagi), oraz nacisnąć przycisk WYŚLIJ, aby już po minucie (czas może się różnić w zależności od obciążenia serwera), obiekt został narysowany na mapie i był widoczny przez wszystkich. Gdyby podczas rysowania coś nam się narysowało krzywo, to jest przycisk COFNIJ. Gdybyśmy coś wysłali na mapę, a okazało się to krzywe lub bzdurne, to też możemy obiekt ściągnąć ponownie do JOSM i go wyprostować lub skasować. Od momentu wysłania nasz obiekt mogą modyfikować też inni maperzy np. dodać do niego dodatkowe pary tagów. Przykładowo jeśli wysłaliśmy budynek opisany bardzo ogólnie, że to budynek (building=yes) i nie podaliśmy jego przeznaczenia,to w przyszłości my lub ktoś inny może opisać go dokładniej dodając kolejne pary tagów, że to sklep, kościół czy garaż itd. Dzięki temu jeśli nie mieszkamy lokalnie i nie znamy dokładnie wszystkich cech obiektu to możemy go wysłać z bardzo ogólnym opisem jak wspomniany building=yes czy też drzewo bez podania gatunku, staw bez podania czy to staw rybny czy przeciwpożarowy itd. Dzięki temu początkujący user nie musi się uczyć skomplikowanego tagowania, a cieszy się, że budynek czy staw jest od razu widoczny na mapie.Gdy pozna podstawy może poszukać dokładniejszych tagów i swoje obiekty dodane kilka tygodni wcześniej opisać dokładniej np. po wizytacji w terenie. Podczas wędrówek warto włączyć zapis śladu w GPS, bo takie ślady możemy wysyłać na OSM co ułatwi rysowanie np. dróg leśnych ukrytych pod koronami drzew. Instalacja JOSMA jest banalna. Potem on sam się aktualizuje ( średnio co miesiąc) . Aby ułatwić i przyspieszyć rysowanie JOSM może dociągać wtyczki do specjalnych zastosowań ale w tutorialu zaczniemy od podstawowych funkcji i podstawowych skrótów klawiaturowych. JOSM ma dziesiątki skrótów klawiaturowych, ale ponieważ początkujący nie znają ich, te same funkcje można włączać myszką za pomocą przycisków na paskach narzędziowych. Strona pomocowa dla OSM jak i JOSM-a jest na wiki, ale pierwsze lekcje tutoriala nie będą się do niej odwoływać a trzeba będzie tylko krok po kroku naciskać przyciski. Jakie możliwości tagowania obiektów daje OSM widać tu http://wiki.openstreetmap.org/wiki/Pl:Map_Features Część podstron jest jeszcze nie przetłumaczona Strona główna pomocowa na wiki : http://wiki.openstreetmap.org/wiki/Pl:Main_Page Polskie forum : http://forum.openstreetmap.org/viewforum.php?id=23

Instalujemy JOSMa wersję stabilną (ok 10 MB)

http://wiki.openstreetmap.org/wiki/Pl:JOSM W programie należy ustawić swoje konto czyli nick usera i hasło. Konto zakładamy wcześniej przez stronę www.osm.org Tylko zarejestrowani userzy mogą rysować mapę, pozostali anonimowi mogą dodawać tylko notatki na mapie sugerujące co należy dodać lub poprawić przez zarejestrowanych userów. Ustawiamy konto w JOSM. Na górnym pasku ( menu) wybieramy EDYCJA a następnie USTAWIENIA. W oknie jakie wyskoczy widzimy na lewej krawędzi ikony. Druga od góry z rysunkiem globu otwiera formularz w którym wpisujemy nazwę użytkownika i hasło i zatwierdzamy przez OK. Następnie pobieramy wycinek mapy koło miejscowości, w której chcemy coś dorysować. Wybieramy z górnego paska PLIK a następnie POBIERZ Z OSM.Wyskoczy nam okno z mapą na której możemy skalę mapy (zooma) zmniejszać rolką myszy. Z przyciśniętym prawym przyciskiem myszy możemy mapę przesuwać. Z przyciśniętym lewym przyciskiem myszy możemy z mapy wyciąć różowym prostokątem fragment jaki chcemy pobrać.Uwaga JOSM nie pozwoli pobrać większego obszaru jak ok. 30x30 km, bo paczka danych byłaby za duża. Wystarczy zaznaczyć prostokąt o boku kilkuset metrów, a jeśli w tracie mapowania okaże się, że potrzeba nam większego obszaru możemy dociągnąć go używając tej samej kolejności przycisków. Następnie wybieramy zdjęcie lotnicze na którym chcemy rysować. Ponieważ zdjęcia posiadają pewien błąd sklejania arkuszy (tzw.niedokładna kalibracja) ustalono, że rysujemy głównie na podkładzie rządowym (GUGiK) z portalu geoportal.gov.pl .W tym celu wybieramy tzw WMS z listy .Sprawdzamy przez pasek na górze PODKŁADY MAPY czy jest na liście Geoportal2:Ortofotomapa i jęsli jest klikamy w nią. Jeśli brak, to dodajemy WMS do listy poprzez pasek górny: EDYCJA +USTAWIENIA .W oknie jakie wyskoczy na jego lewej krawędzi klikamy w zieloną ikonę z napisem WMS/TMS po czym w górnej części nowego okna wyszukujemy Geoportal2:Ortofotomapa. Zaznaczamy go a następnie w środku okna naciskamy przycisk AKTYWUJ aby adres WMS pojawił się w dolnej części okna, które zawiera listę aktywowanych WMS-ów i zatwierdzamy przez OK. Ponownie w pasku górnym klikamy myszką PODKŁADY MAPY, gdzie już powinien być widoczny podkład Geoportal2:Ortofotomapa i klikamy na niego. Lista zamknie się automatycznie i po kilku sekundach pojawi nam się zdjęcie lotnicze rejonu jaki wybraliśmy. Zdjęcie można powiększać i zmniejszać kółkiem myszy. Jeśli obiekty jakie chcemy narysować są poza pobranym wycinkiem czyli są zasłonięte ciemną półprzezroczystą kurtyną, to używając kółka do powiększania, zaś prawego przycisku myszy do przesuwania mapy a lewego przycisku do zaznaczenia części do ściągnięcia, dociągamy ten fragment tak samo jak za pierwszym razem czyli PLIK+ POBiERZ Z OSM (można krócej naciskając na górnym pasku narzędziowym przycisk z zieloną strzałką w dół) po czym POBIERZ. Pobieramy zaznaczony na różowo fragment. Jeśli w oknie głównym źle się nam zaznaczył fragment do pobrania, to w oknie które wyskoczy mamy możliwość ponownego zaznaczenia różowego prostokąta czyli fragmentu mapy do pobrania.Zamiast przyciskać myszką przycisk POBIERZ można zatwierdzić poprzez ENTER na klawiaturze. To zaleta JOSMa, że do wielu funkcji mamy dostęp na kilka sposobów np.można pobierać fragment mapy z pomocą skrótu za pomocą jednoczesnego wciśnięcia Ctrl+Shift+Strzałka w dół. Uwaga. Podczas zaznaczania obszaru mapy do ściągnięcia gdy jesteśmy w oknie głównym można zahaczyć myszką już wrysowane obiekty i je niechcący przesunąć lub zniekształcić. W takim przypadku możemy cofnąć poprzez EDYCJA +COFNIJ (albo przez żółtą ikonę na górnym pasku narzędziowym ze strzałką i etykietą COFNIJ). Tym przyciskiem można cofać krok po kroku wszystkie wprowadzane kolejno zmiany. Wszystkie nasze błędne elementy na mapie nie są dodane do bazy (serwera OSM) do czasu ich wysłania za pomocą PLIK+WYŚLIJ DANE (lub krócej przez przycisk “WYSYŁA WSZYSTKIE….”, albo też widocznym koło tego przycisku skrótem klawiaturowym. Zatem jeśli wrysujemy budynek (prostokąt) to możemy go wielokrotnie formować np. przesuwając jedną ze ścian, obracając cały budynek, dodając do niego wystające fragmenty itd i zanim go nie wyślemy tych często nieudolnych operacji nikt nie zobaczy. Wysyłamy dopiero gdy budynek będzie pasował do zdjęcia. Tu przydatna funkcja; aby budynek miał ściany pod kątem 90 stopni (równy prostokąt ) możemy zaznaczyć myszką jego obrys i użyć klawisza Q, który budynek wyprostuje. —————– # Rysujemy pierwszy budynek: Ustawiamy widok okna głównego. Okno składa się z 3 części i górnych pasków. Środkowe okno jest największe i służy do rysowania. Z lewej strony jest wąski panel przypominający pionowy pasek narzędziowy. Ten panel może być stale widoczny a można w Ustawieniach sprawić, że będzie się chował i pojawiał dopiero po najechaniu myszką na lewą krawędź monitora.Ten panel nie jest potrzebny zaawansowanym maperom, którzy zamiast niego używają skrótów klawiaturowych, więc można go schować aby nie przesłaniał mapy. Początkujący będzie używał głównie dwóch najwyższych ikon .Ponieważ na pasku nie mieszczą się wszystkie ikony możemy go skonfigurować indywidualnie wyrzucając niepotrzebne lub on sam przesuwa ikony w pionie (chowając część z nich) co bywa niezrozumiałe dla nowicjuszy. W celu uproszczenia tłumaczeń sprawdźmy czy aby nie jesteśmy w rozbudowanym interfejsie eksperckim. JOSM po instalacji powinien być w trybie prostym (dla początkujących) ale lepiej sprawdźmy poprzez EDYCJA +USTAWIENIA .W oknie, które wyskoczy w jego lewym dolnym rogu opcja TRYB EKSPERCKI ma być bez ptaszka (odznaczona) i zatwierdzamy OK.

Lewy pasek jest konfigurowalny, a co wielu zaskakuje składa się z dwóch konfigurowalnych części W górze paska są ikony decydujące o tym jaką funkcję dostanie kursor myszy (np.rysowanie, wskazywanie czyli zaznaczanie obiektów, kasowanie itd) W dole paska są ikony ,które służą do konfigurowania do czego ma służyć pasek jaki będzie się pojawiał z prawej strony ekranu. Początkujący musi się nauczyć jak zmieniać tryby pracy poprzez klikanie w górne ikony lewego paska ale szybko zaniecha tego, bo te tryby można przełączać klawiszami klawiatury. Jak pisałem na lewym pasku brakuje miejsca na wszystkie ikony toteż zostawimy sobie te najważniejsze aby nam się nie chowały a były stale widoczne.Można tam ustawić 10 ikon ale nam wystarczy połowa. W tym celu w połowie paska jest ikona z dwoma strzałkami w prawo(nie mylić z taką samą ikona na samym dole paska) . Po jej kliknięciu mamy wybór ikon i zaznaczmy ptaszkami RYSUJ +ZAZNACZ +TRYB KASOWANIA + jak ktoś nie ma myszki z rolką to POWIĘKSZ.

Na samym dole paska jest ikona z dwoma strzałkami która służy do ustawiania ikon na dolnej połowie tego paska. Ilość ikon w dolnej połowie będzie zależeć od tego czy doinstalujemy sobie rozmaite wtyczki do JOSMA. Ikony jakie są tam dodane rprzy instalacji JOSMA służą do ustawienia tego co będziemy widzieć w pasku na prawej krawędzi ekranu. Ten pasek jest dość szeroki (ok 25% ekranu i można przeciągać myszką jego szerokość).Ponieważ jest tak szeroki to często nazywa się go prawym panelem a nie paskiem. Składa się on z kilku małych okienek ustawionych jedno na drugim, w których pokazywać się będą istotne informacje w trakcie rysowania. W zasadzie początkujący nie musi tam zaglądać i panel można schować aby środkowe okno służące do rysowania było jak największe. Lewy pasek i prawy panel można chować klawiszem “Tab” (i ujawniać). Dla informacji podam pobieżnie jakie informacje mogą się pokazywać w prawym panelu. Można tam ujrzeć autora obiektu jaki już jest wrysowany na mapie. Początkujący będzie zainteresowany głownie okienkiem z tagami jakie są na obiekcie. Przykładowo jeśli zaznaczymy budynek to zobaczymy czy ma on tylko tag ogólny building=yes czy też ma więcej tagów np ilość pięter , przeznaczenie itd. W ten sposób wiemy czy warto coś do obiektu dodać oraz czy wprowadzone informacje (tagi) są zgodne z waszą wiedzą , bo może się zdarzyć, że ktoś np. źle otagował funkcje budynku lub ta się w międzyczasie zmieniła i czas ją otagować aktualnym tagiem. Ta część prawego panelu (okienko) ma tytuł Znaczniki/Członkowie i zwykle znajduje się pod okienkiem z tytułem WARSTWY. W okienku WARSTWY powinniśmy mieć co najmniej 2 warstwy. Jedna nazywa się “Warstwa danych 1” i zawiera dane jakie ściągnęliśmy wraz z tym co dorysowaliśmy lub poprawiliśmy kształt tych obiektów które ściągnęliśmy. Druga warstwa to nazwa zdjęcia lotniczego.W naszym przypadku to Geoportal2:Ortofotomapa (aerial image).Gdybyśmy dodali więcej zdjęć lotniczych z innych źródeł to warstw mielibyśmy więcej i widok w oknie głównym zależałby od tego jaką warstwę w tym małym okienku zaznaczylibyśmy. Gdy jest wiele warstw to ważna jest konieczność umieszczenia ich na liście, bo od tego zależy co zobaczymy w oknie głównym.Możemy też ustawić przezroczystość niektórych warstw aby widzieć kilka naraz itd. W naszym przypadku mamy u góry “Warstwa danych 1”, a niżej Geoportal2:ortofoto. Z lewej strony nazw warstw muszą być widoczne ciemne kropki, a dodatkowo przy “Warstwie danych 1” ma być widoczny ptaszek. Gdy tak już mamy, to rysujemy pierwszy budynek. U góry lewego paska klikamy ikonę “Tworzenie węzłów i linii) Ikona przedstawia linię, W ten tryb można wchodzić też klawiaturą zamiast myszki, poprzez wciśnięcie klawisza “A” Kursor myszki zamieni się w pionowy krzyżyk którym klikamy w jeden z narożników budynku, po czym powtarzamy tę czynność na każdym z 4 narożników.Musimy kończąc obrys trafić w pierwszy narożnik, a pomaga nam w tym magnetyzm przyciągający kreślone punkty do siebie. Aby rysować w miarę dokładnie należy ustawić powiększenie na odpowiednie. Przykładowo jeśli na podziałce metrycznej w górnym lewym rogu okna jest miarka 10 m to już daje się ładnie rysować. Początkujący może sobie powiększyć np do 5 m na skali, a przy rysowaniu jakiś mniejszych obiektów np. garaży na ok. 2,5 m Mamy już budynek i jeśli jest podświetlony (zaznaczony) to naciskamy klawisz Q aby JOSM zrobił idealny prostokąt. Jeśli przypadkowo budynek nam się odznaczył przełączmy się w tryb zaznaczania poprzez kliknięcie na lewym pasku w najwyższą ikonę z etykietą “zaznaczanie, przesuwanie….” albo szybciej klawiszem “S” Kursor zamieni się wtedy w strzałeczkę, którą można zaznaczyć obrys budynku, po czym wyprostować go klawiszem Q. Mamy już obrys budynku zaprezentowany za pomocą cienkiej szarej linii i pora na dodanie do niej tagu. Obrys musi być zaznaczony czyli podświetlony typowo na czerwony kolor. W prawym panelu bocznym (jeśli się schował to wywołujemy go klawiszem Tab lub myszką WIDOK+PRZEŁĄCZ PANEL DIALOGOWY) pod od okienkiem “Znaczniki/Członkowie” naciskamy przycisk DODAJ ( lub z klawiatury łącznie Alt +A). Wyskoczy okienko dodawania tagów. Uwaga jeśli obiekt nie jest zaznaczony to okienko nie wyskoczy. Są tam dwa pola, w jednym wpisujemy klucz czyli building, a w drugim wartość czyli yes. Można też wybrać z listy jeśli tagujemy jakiś skomplikowany tag a nie pamiętamy dokładnie pisowni Gdy wpisujemy ręcznie, JOSM podpowiada pisownię tagu już po wprowadzeniu pierwszych liter. Pod oboma polami dla klucza i wartości jest jeszcze lista ostatnio używanych tagów co też przyśpiesza mapowanie, bo jednym kliknięciem wprowadzamy parę tagów. Zatwierdzamy myszką OK lub klawiaturą ENTER. Mamy już otagowany obrys czyli prawidłowo narysowaliśmy budynek i możemy go wysłać myszką PLIK +WYŚLIJ DANE. Możemy też poczekać z wysyłaniem aż wrysujemy więcej obiektów i wysłać je hurtem. Podczas wysyłania wyskoczy nam okienko z dwoma polami do wypełnienia.Wypełniamy krótki opis co narysowaliśmy lub poprawiliśmy Np budynek w miejscowości Kozia Wólka. Wysyłanie trwa kilka sekund a jak zestaw zmian (changeset) duży to kilkanaście sekund.

Przechodzimy na stronę www.osm.org i czekamy zwykle około minuty na pojawienie się budynku na mapie.

Czekam już kwadrans a budynku nie widać .Dlaczego? Mapa ma wiele zoomów (kilkanaście),. Budynki są wizualizowane (renderowane) na zoomach od 13 do 19 . Każdy zoom to inna mapa składająca się z puzzli obrazków o wymiarach 256x256 pikseli . Serwer musi na nowo wyrysować obrazki (kafelki) te które zmieniliśmy i zrobić to dla każdego zooma oddzielnie. Robi to w zależności od obciążenia serwera raz krócej a raz dłużej od kilkunastu sekund do kilkunastu minut. Są metody poproszenia serwera aby fragment jaki nas interesuje wrysował szybciej. Najszybciej wykreśla kafle z poziomów 14 i 15 zooma zwykle poniżej minuty. Jednak możemy nie zobaczyć nowych kafli mimo, że są już wygenerowane. Dzieje się tak ponieważ naszą przeglądarka www ściągnęliśmy mapę zanim wrysowaliśmy nasz budynek.Przeglądarka przechowuje w swojej pamięci stare kafle nawet kilka dni jeśli tak w kodzie obrazka ustawiono (ważność aktualizacji). Zatem nowego obrazka nie zobaczymy bez odświeżania widoku ekranu zwykle klawiszem F5. Dodatkowo odświeżać trzeba każdego zooma oddzielnie, bo to inne obrazki.Jeśli odświeżymy tylko jednego zooma lub jeśli on wcześniej nie pobierał obrazków, to efekt jest komiczny, bo ze zmianą zooma obiekt na ma[ie to pojawia się to znika, co bardzo zaskakuje nowicjuszy, którzy nie rozumieją co zrobili źle. Pewne drobne obiekty jaka np budynki nie są renderowane na niskich zoomach np 8-12. To jeden z powodów ze te zoomy nie są generowane codziennie bo kontynentów czy wielkich lasów nie maluje się codziennie ma to odciążyć serwer bo nierysowania głupiej kreski oznaczałoby przeliczenie wszystkich obiektów w skali województwa .Jednak jeśli komuś zależy na wygenerowaniu na nowo niskiego zooma np 12-tego, to może modyfikując adres wycinka mapy o słowo dirty poprosić o przyśpieszenie. Informacja jak to robić jest na polskim forum. Numer zooma jest zwykle widoczny w adresie wycinka który się zmienia wraz z przesuwaniem mapy.Zatem zoomy 13-16 renderują się zwykle nie dłużej kilka minut .Trochę dłużej zoom 17 i 18 (brak reguły). Zaś użyteczne zoomy 10-12 z reguły wymagają wielu dni lub prośby o skrócenie czasu do kilku minut. Mapa na serwerze polskim www.osmapa.pl (styl bardziej topograficzny) odświeża się co kilka dni, ale i na niej działa polecenie dirty (odśwież pobrudzone kafle)

Jeśli w trakcie wysyłania pojawi nam się ostrzeżenie to należy przeanalizować te podpowiedzi czy czasem czegoś nie zepsuliśmy np nasz obrys budynku nie stanowi zamokniętego obwodu. Zawsze można zapytać bardziej doświadczonych czy to an forum czy wysyłając indywidualną wiadomość.Dlatego najlepiej wysyłać małe zestawy zmiaa(changesety) np pojedyncze obiekty bo jeśli coś pójdzie nie tak można zrezygnować z wysyłania, zamknąć program i spróbować ponownie wrysować. —————– #Czego nie robić? Nowy user zwykle najpierw rysuje a potem myśli lub sprawdza na wiki czy dobrze zrobił. Dlatego zanim się zrozumie podstawy lepiej nie dotykać cudzych obiektów które wydają się źle wrysowane, bo to może być pozór. Lepiej wrysować coś czego dotąd nie było na mapie, bo jak zrobimy źle to albo inni poprawią albo skasują a nie ochrzanią że zepsuliśmy czyjąś pracę. Jeśli coś nam się skasowało a nie wiemy co i nie umiemy przywrócić to lepiej tego changeseta nie wysyłać zamykając program. Jeśli już wysłaliśmy a mamy podejrzenie, że namieszaliśmy warto komuś powiedzieć aby przeglądnął nasze zmiany. Częsty błąd jaki robią nowi to zahaczanie myszą i przeciąganie cudzych danych. Dzieje się tak ponieważ w Potlachu i w JOSM przeciąganie mapy odbywa się innymi klawiszami myszki stąd po migracji na JOSMa pozostają złe stare przyzwyczajenia.Zakazane jest kasowanie cudzych danych i wrysowywanie na nowo, albowiem każdy obiekt ma swoją historie (w tym autora) i mogłoby dochodzić do nadużyć. Gdy nie znamy tagu i nie możemy przez to czegoś co znamy narysować lepiej jest napisać w tym miejscu notatkę przez www.osm.org to wrysują inni lub podpowiedzą jakim tagiem oznaczyć. Lepiej o to zapytać na forum w dziale dla początkujących.Unikamy grzebania przy kolei, relacjach np granicach jednostek administracyjnych, transporcie publicznym, głównych drogach.Należy pamiętać że każda krzyżująca się droga w tym i chodnik musi mieć wspólny węzeł z drogą, którą przecina. Każda nowa droga czy to leśna czy to chodnik, musi choć jednym końcem stykać się z inną. Najcenniejsze dane płynące od nowych userów to nazwy POI czyli rozmaitych sklepów i urzędów, bo tych danych nie widać na zdjęciach lotniczych. Gdy nie znamy tagów jakimi dana placówka powinna być oznaczona to wystarczy napisać czym ona jest w nazwie poprzez tag np name =Sklep rybny, to inni otagują Przy POI najważniejsze są nazwy np. nazwa apteki. Nazwę można dodawać do punktu na środku budynku lub do jego obrysu.

Brakuje jeszcze wielu budynków więc polecam doinstalować do JOSM wtyczkę buildings_tools, która znacznie przyspiesza ich rysowanie EDYCJA+USTAWIENIA+Konfiguracja Dostępnych Wtyczek+ptaszek przy buildings_tools +Aktualizuj listę +OK Podstawowe operacje na obiektach podam w nowej lekcji